Trong bài viết dưới đây Softvn sẽ hướng dẫn bạn cách tính tỉ lệ dân thành thị, hãy cùng theo dõi nhé!
Đô thị hóa là gì?
Đô thị hóa được hiểu là quá trình mở rộng của đô thị, tính theo tỷ lệ phần trăm giữa diện tích hoặc số dân đô thị trên tổng diện tích hoặc số dân của một khu vực hoặc vùng.
Bên cạnh đó, đô thị hóa cũng được tính theo tỷ lệ gia tăng của hai yếu tố trên theo thời gian.
- Đô thị tính bằng tỷ lệ phần tăng giữa diện tích trên tổng diện tích của một khu vực gọi là tốc độ đô thị hóa
- Đô thị hóa tính bằng tỷ lệ phần trăm giữa số dân trên tổng số dân của một khu vực gọi là mức độ đô thị hóa.
Bên cạnh đó, đô thị hóa còn được hiểu là quá trình phát triển rộng và lối sống thành thị thể hiện qua các mặt: chất lượng cuộc sống, dân số, mật độ dân số…
Quá trình đô thị hóa chính là cơ hội để Nhà nước tổ chức, quy hoạch lại cách thức hoạt động của đô thị, dân cư.
Theo đó, các khu vực có tiềm năng phát triển kinh tế, văn hóa – xã hội sẽ được quy hoạch theo hệ thống hiện đại.
Các khu vực chưa có điều kiện kinh tế xã hội hoặc mật độ dân số thấp sẽ được điều chỉnh các ngành nghề, quy hoạch phù hợp để tăng cơ hội phát triển trong tương lai.
Đô thị hóa ở nước ta mang những đặc điểm gì?
Đô thị hóa gắn liền với quá trình công nghiệp hóa.
Một mặt quá trình công nghiệp hóa là tiền đề cho sự hình thành đô thị hóa khi gia tăng về số lượng và quy mô các cơ sở sản xuất.
Mặt khác, hệ thống đô thị được hình thành cùng với sự hình thành phát triển về cơ sở vật chất, kỹ thuật, hạ tầng thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa phát triển, mở rộng quy mô và hình thành mới các khu công nghiệp.
Đô thị hóa diễn ra không đồng đều tại các vùng miền, địa phương và chủ yếu là các đô thị vừa và nhỏ.
Mật độ dân số ở các đô thị lớn tăng cao trong quá trình đô thị hóa.
Song song với sự gia tăng về số lượng đô thị là sự gia tăng về dân số ở khu vực thành thị, đặc biệt tại các khu đô thị lớn.
Ý nghĩa việc xác định tỉ lệ dân thành thị
Dùng để so sánh mức độ đô thị hoá giữa các quốc gia, các châu lục, các nhóm nước,… Tỉ lệ dân thành thị càng lớn, mức độ đô thị hoá càng cao
Tỉ lệ dân thành thị là thước đo trình độ phát triển kinh tế – xã hội và trình độ văn minh của một quốc gia.
Tỉ lệ dân thành thị phản ánh chất lượng tăng trưởng kinh tế (đo bằng tốc độ tăng trưởng) và tiến bộ trong chất lượng cuộc sống dân cư (đo bằng GDP/người, tuổi thọ trung bình, số năm đi học trung bình,…).
Công thức tính dân số:
- Tỉ số giới tính = số nam / số nữ x 100 ( không có đơn vị)
- Tỉ lệ nam trong dân số = số nam / dân số x 100% (đơn vị %)
- Tỉ lệ nữ trong dân số = số nữ / dân số x 100 % ( đơn vị % )
- Tỉ suât sinh = sinh suất = số trẻ em sinh ra trong năm / số dân trung bình x 1000 (đơn vị: phần ngàn = ‰ )
- Tỉ suât tử = tử suất = số người chết trong năm / số dân trung bình x 1000 (đơn vị: phần ngàn = ‰ )
- Tỉ lệ gia tăng tự nhiên = tg = sinh suất – tử suất ( đơn vị % )
- [đổi phần ngàn ra phần trăm = cách lùi lại 1 số, ví dụ 15‰ = 1,5%]
- Tính mật độ dân số = số dân chia diện tích (đơn vị: người / km2 ) lưu ý: không lấy số lẻ
- Tỉ lệ dân thành thị = số dân thành thị x 100% chia cho số dân cả nước
- Tỉ lệ dân nông thôn = số dân nông thôn x 100% chia cho số dân cả nước. Hay = 100% – tỉ lệ dân thành thị
Bài tập thực hành
Tính dân số năm sau:
+ Gọi D0 : dân số đầu kì
D1 : dân số năm kế tiếp (liền sau)
D2 : dân số năm thứ hai
Dn : dân số năm thứ n
Ta có: D1 = d0 + do x tg = do ( 1 + tg )
D2 = d1 ( 1 + tg) = do ( 1+tg)2
D3 = do ( 1+tg)3
Tương tự, ta có Dn = do ( 1+tg)n
Dựa vào bảng 3.1, hãy: Nhận xét về số dân thành thị và tỉ lệ dân thành thị của nước ta.
Cho biết sự thay đổi tỉ lệ dân thành thị đã phản ánh quá trình đô thị hóa ở nước ta như thế nào.
Dựa vào bảng 3.1, hãy:
– Nhận xét về số dân thành thị và tỉ lệ dân thành thị của nước ta.
– Cho biết sự thay đổi tỉ lệ dân thành thị đã phản ánh quá trình đô thị hóa ở nước ta như thế nào.
Bảng 3.1. Số dân thành thị và tỉ lệ dân thành thị nước ta, thời kì 1985 – 2003
Lời giải
* Nhận xét:
– Số dân thành thị: tăng lên đều và liên tục từ 11360,0 (năm 1985) lên 20869,5 (năm 2003), tăng gấp 1,84 lần.
– Tỉ lệ dân thành thị tăng khá nhanh, từ 18,97 % (năm 1985) lên 25,8% (năm 2003), tăng 6,83%.
* Sự thay đổi tỉ lệ dân thành thị đã phản ánh rằng quá trình đô thị hóa ở nước ta đang diễn ra với tốc độ ngày càng cao.
Tuy nhiên so với các nước trên thế giới, trình độ đô thị hóa còn thấp.
Trên đây là phần giải đáp về cách tính tỉ lệ dân thành thị. Softvn hi vọng những thông tin trên sẽ hữu ích với bạn.